DAWSTWO SZPIKU
W Polsce co godzinę ktoś słyszy diagnozę – nowotwór krwi. Rocznie jest to ok. 10 000 osób. Najczęstszymi nowotworami krwi są białaczki.
Pacjentów, których nie udaje się wyleczyć chemioterapią kwalifikuje się do przeszczepienia. Po kwalifikacji pacjenta do przeszczepienia, sprawdzane jest czy osoby najbliżej spokrewnione z chorym są z nim zgodne. Największe prawdopodobieństwo zgodności istnieje pomiędzy rodzeństwem i wynosi 25%. Między dziećmi i rodzicami, to już tylko 3%. Jeżeli nie uda się znaleźć dawcy w rodzinie, pacjent jest kwalifikowany do przeszczepienia od dawcy niespokrewnionego.
W jaki sposób można komuś pomóc? Wystarczy zarejestrować się jako potencjalny dawca szpiku.
Jak wygląda pobranie komórek macierzystych?
Istnieją 2 metody pobrań
Pierwsza z nich to pobranie komórek macierzystych z krwi obwodowej (tzw. pobranie peryferyczne, afereza). Metoda ta stosowana jest w 80% przypadków. Zazwyczaj wiąże się ona z jednodniową wizytą w klinice pobrania. W przypadkach kiedy w ciagu jednego dnia nie uda się zebrać wystarczającej ilości komórek macierzystych, konieczne jest powtórzenie procesu kolejnego dnia.
Drugą metodą jest pobranie komórek macierzystych z talerza kości biodrowej. Metoda ta wiąże się z 2-3 dniowym pobytem w szpitalu ze względu na konieczność znieczulenia ogólnego. Więcej informacji nt. metod porań komórek macierzystych znajdziesz tutaj i tutaj
Kto może zostać dawcą?
Dawcą może zostać każdy ogólnie zdrowy człowiek pomiędzy 18 a 55 rokiem życia, ważący nie mniej niż 50 kg i o wskaźniku masy ciała nie wyższym niż 40 BMI.
Rejestracja w ODS Fundacji DKMS Polska może odbyć się jedynie w sytuacji, kiedy nie istnieją przeciwwskazania medyczne określone przez Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 12 marca 2010 roku oraz wytyczne określone przez Światową Organizację Dawców Szpiku (WMDA).
Zgodnie z wytycznymi, poniżej przedstawiono schorzenia bezwzględnie wykluczające z możliwości zostania Dawcą oraz wyjątki wymagające konsultacji medycznej:
1. CHOROBY UKŁADU SERCOWO - NACZYNIOWEGO, np. zawał serca, zatorowość płucna, migotanie przedsionków, tętniak aorty.
Wyjątki wymagające konsultacji z lekarzem: arytmia, wady zastawkowe, przebyta zakrzepica, nadciśnienie tętnicze lub inne.
2. CHOROBA NOWOTWOROWA - przebyta lub czynna (choroby u członków rodziny nie stanowią wykluczenia).
Wyjątki wymagające konsultacji z lekarzem: czerniak ograniczony do skóry- wyleczony, rak in situ szyjki macicy- wyleczony miejscowo.
3. CHOROBY ZAKAŹNE, np. HIV, HTLV, wirus zapalenia wątroby (WZW) typu B i C.
Wyjątki wymagające konsultacji z lekarzem: każde inne przewlekłe lub niewyleczalne zakażenie oraz objawy sugerujące choroby zakaźne.
4. TRANSPLANTACJE włącznie z zastosowaniem materiałów biologicznych, w tym allogenicznych, ksenogenicznych, np. biorcy przeszczepów rogówki, twardówki, opony twardej, zastawki sercowej, nerki lub innych narządów.
Wyjątki wymagające konsultacji z lekarzem: transplantacje z zastosowaniem tworzyw pochodzenia syntetycznego lub z wykorzystaniem tkanek własnych.
5. CHOROBY AUTOIMMUNOLOGICZNE, np. wrzodziejące zapalenia jelita grubego, choroba Leśniowskiego-Crohna, miastenia, stwardnienie rozsiane, ostre rozsiane zapalenie mózgu i rdzenia, łuszczycowe zapalenie stawów, choroba Gravesa-Basedova, niedokrwistość autoimmunohemolityczna, choroby tkanki łącznej.
Wyjątki wymagające konsultacji z lekarzem: sarkoidoza, zapalenie tarczycy Hashimoto, łuszczyca, atopowe zapalenie skóry i inne.
6. CHOROBY UKŁADU NERWOWEGO, np. zaburzenia ruchowe (choroba Parkinsona, choroba Huntingtona), choroby złącza nerwowo-mięśniowego, choroba Creutzfeldta- Jakoba.
Wyjątki wymagające konsultacji z lekarzem: zaburzenia napadowe (np. epilepsja), neuropatie obwodowe (np. porażenie nerwu promieniowego), gruczolaki/mikrogruczolaki, operacje/poważne urazy głowy.
7. CHOROBY KRWI I SZPIKU: talasemia, sferocytoza, anemia aplastyczna, hemofilia oraz zaburzenia krzepliwości krwi (np. trombofilia).
Wyjątki wymagające konsultacji z lekarzem: małopłytkowość w dzieciństwie, niedokrwistość niedoborowa, umiarkowane zaburzenia w morfologii krwi.
8. ZABURZENIA PSYCHICZNE: schizofrenia, zaburzenia afektywne dwubiegunowe, zaburzenia osobowości i zaburzenia zachowania osób dorosłych.
Wyjątki wymagające konsultacji z lekarzem: depresja, neurastenia.
9. CHOROBY ENDOKRYNOLOGICZNE: nadczynność tarczycy, cukrzyca, choroba Cushinga.
Wyjątki wymagające konsultacji z lekarzem: niedoczynność tarczycy, zespół policystycznych jajników, insulinooporność, leczenie hormonem wzrostu w przeszłości, hiperprolaktynemia.
10. INNE CHOROBY, TAKIE JAK: wielotorbielowatość nerek, jaskra, osteoporoza, liczne rozległe zabiegi operacyjne zwłaszcza w znieczuleniu ogólnym (więcej niż 3) z wyjątkiem cesarskich cięć, urazy wielonarządowe.
Wyjątki wymagające konsultacji z lekarzem: astma oskrzelowa, alergie, dyskopatia, zwyrodnienia kręgosłupa.
11. LEKI: leki wpływające na układ krwiotwórczy, cytostatyki, środki immunosupresyjne.
Wyjątki wymagające konsultacji z lekarzem: inne leki stosowane przewlekle (na stałe).
12. UZALEŻNIENIA: alkohol, narkotyki, leki
Wyjątki wymagające konsultacji z lekarzem: długi okres abstynencji (> 10 lat) przy braku chorób towarzyszących.